Μενού Κλείσιμο

Περιβόλι Γρεβενών

Το Περιβόλι, από τα πιο ονομαστά βλαχοχώρια των Γρεβενών, είναι χτισμένο σε υψόμετρο περίπου 1200-1400 μέτρων στις πλαγιές της οροσειράς της Πίνδου, κοντά στην περίφημη «Βάλια Κάλντα» που αποτελεί πόλο έλξης των φυσιολατρών. Η πλούσια σε βιοποικιλότητα περιοχή δέχεται μεγάλα ύψη χιονιού τον χειμώνα, ενώ το καλοκαίρι έχει πολλές βροχές και  η θερμοκρασία δεν ξεπερνά τους 26-27°C ακόμη και κατά τους μήνες Ιούλιο-Αύγουστο. Λόγω του ψύχους και της έλλειψης βοσκότοπων, τον χειμώνα παραμένουν στο χωριό ελάχιστοι κάτοικοι και οι υπόλοιποι που είναι Βλάχοι στο σύνολό τους πηγαίνουν στα χειμαδιά, κυρίως στις πεδιάδες της Θεσσαλίας.

Το χωριό είναι από τους πιο παλιούς βλάχικους οικισμούς της Πίνδου. Προέκυψε από τη συνένωση εφτά μικρότερων οικισμών που ήταν η Καρίτσα, η Χράπα, το Μπιθούλτσι, ο Αλμπασαράς, το Παλιόκαστρο, το Μετόχι Αγίας Τριάδος και το Παλιομονάστηρο. Στα βυζαντινά χρόνια απολάμβανε πολλά προνόμια επειδή οι κάτοικοι φύλαγαν τα περάσματα ανάμεσα στην Ήπειρο και τη Μακεδονία.

Το Περιβόλι ήταν τόπος καταγωγής του Ρήγα Φεραίου, καθώς ο παππούς του Κωνσταντίνος Κυριαζής ή Κυρατζής έφυγε από εκεί και εγκαταστάθηκε στο Βελεστίνο με την οικογένειά του όπως και άλλοι Περιβολιώτες εκείνη την εποχή.

Οι κάτοικοι του Περιβολιού με κυριότερο αγωνιστή το Αθανάσιο Μάνταλο έδρασαν στην Ελληνική Επανάσταση του 1821 ενώ έλαβαν μέρος και στον Μακεδονικό Αγώνα με κυριότερους αγωνιστές τους οπλαρχηγούς Ζήση Βράκα και Γεώργιο Τσιουκαντάνα.

Στο Περιβόλι υπάρχουν πολλοί ναοί, χτισμένοι οι περισσότεροι μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, αφού οι προηγούμενοι καταστράφηκαν κατά την πυρπόληση του χωριού από τους Γερμανούς το 1943. Οι μόνοι που διασώθηκαν είναι ο ναός του Αγίου Γεωργίου που σύμφωνα με κτητορική επιγραφή ανεγέρθηκε το 1760 και η Μονή του Αγίου Νικολάου που αποτελούσε καθολικό μονής και ανοικοδομήθηκε το 1803 στη θέση παλιότερου ναού. Ο ναός του Αγίου Γεωργίου έχει επίχρυσο τέμπλο με πλούσιο διάκοσμο στο οποίο παρουσιάζονται σκηνές από την Παλαιά Διαθήκη, φυτικά και ζωικά μοτίβα, ενώ στα παράφυλλα των εισόδων του Ιερού απεικονίζονται οι Αρχάγγελοι Μιχαήλ και Γαβριήλ. Ο ναός του Αγίου Νικολάου είναι σταυροειδής εγγεγραμμένος τετρακιόνιος με τρούλο και πλάγιες κόγχες. Στο εσωτερικό του φέρει ξυλόγλυπτο τέμπλο με συμβολικό φυτικό και ζωικό διάκοσμο, σκηνές από το Δωδεκάορτο και τα Πάθη, μορφές αγίων και αγγέλων και λαϊκότροπα μοτίβα, όπως ανθοδοχεία και γοργόνες. Οι δεσποτικές εικόνες πρέπει να φιλοτεχνήθηκαν, σύμφωνα με το έτος της αφιερωματικής επιγραφής σε μία από αυτές, γύρω στο 1806.

Στο κέντρο του χωριού βρίσκεται μια μεγάλη πλατεία με υπέροχη θέα που οι ντόπιοι ονομάζουν Μεσοχώρι. Εκεί, κάτω από τα αιωνόβια πλατάνια βρίσκονται τα καφενεία και τα ταβερνάκια του Περιβολιού. Στην πλατεία είναι τοποθετημένη και η προτομή του Ρήγα Φεραίου.

Από τα πολλά πανηγύρια που γίνονται στο Περιβόλι, ξεχωρίζει αυτό της Αγίας Παρασκευής που διαρκεί τρεις ημέρες και τελείται με συγκεκριμένη διαδικασία. Όλο το χωριό μαζεύεται το απόγευμα σε ένα πλάτωμα που λέγεται Κίνικ  όπου γίνεται ο χορός της Κοινότητας. Στη συνέχεια όλοι μαζί τραγουδώντας επιστρέφουν στο Μεσοχώρι και το γλέντι συνεχίζεται μέχρι το πρωί με τη συνοδεία παραδοσιακών οργάνων.

Φωτό: http://www.pamegrevena.gr/